Šta je magnezijum?
Magnezijum se smatra jednim od sedam esencijalnih makro-minerala koji su ljudima dnevno potrebni u velikim količinama, kako bi se omogućilo optimalno funkcionisanje niza različitih telesnih sistema.
Naziv magnezijum potiče od grčke reči ili za lokacije povezane sa plemenom Magnetes, ili oblasti u Tesaliji koja se zove Magnezija, a sada se nalazi u granicama Turske. Magnezijum je srodan magnetitu i manganu, koji takođe potiču sa ovih prostora. Postoji jedna zanimljiva istorijska anegdota koja se vezuje za otkrivanje nekih od mnogih pogodnosti koje magnezijum nudi. Naime, godine 1618, farmer u Epsomu u Engleskoj pokušao je svoje krave da napoji vodom iz tamošnjeg bunara. Krave su odbijale da piju zbog gorkog ukusa vode, ali je farmer usput primetio da voda brzo zaceljuje ogrebotine i osip. Supstanca je postala poznata kao Epsomova so i njena slava se proširila. Sa razvojem nauke, ova so je prepoznata kao hidratisani magnezijum sulfat, MgSO.
Sam metal prvi je izolovao Sir Hamfri Dejvi u Engleskoj 1808. On je koristio elektrolizu na mešavini magnezijuma i živinog oksida. Dejvijev prvi predlog za ime bio je magnezijum, te se taj naziv i sada koristi u engleskom i svim glavnim evropskim jezicima, osim ruskog.
Magnezijum i zdravlje
Magnezijum igra ulogu u preko 300 poznatih enzimskih reakcija u telu, pružajući podršku zdravlju kostiju i mišića, imunološkim reakcijama tela, funkciji srca i još mnogo toga. Njegov nedostatak ili ishrana sa niskim sadržajem magnezijuma dovodi do zdravstvenih problema.
Magnezijum je prirodno prisutan u mnogim namirnicama, dodaje se drugim prehrambenim proizvodima, dostupan je kao dodatak ishrani i može se naći i u nekim lekovima (kao što su antacidi i laksativi). Magnezijum je kofaktor u više od 300 enzimskih sistema koji regulišu različite biohemijske reakcije u telu, uključujući sintezu proteina, funkciju mišića i nerava, kontrolu glukoze u krvi i regulaciju krvnog pritiska.
Neophodan je za proizvodnju energije, oksidativnu fosforilaciju i glikolizu. Doprinosi strukturnom razvoju kostiju i neophodan je za sintezu DNK, RNK i antioksidansa glutationa. Magnezijum takođe igra ulogu u aktivnom transportu jona kalcijuma i kalijuma kroz ćelijske membrane, procesu koji je važan za provođenje nervnih impulsa, kontrakciju mišića i normalan srčani ritam.
Telo odrasle osobe sadrži približno 25 g magnezijuma, od čega je 50% do 60% prisutno u kostima, a većina ostatka u mekim tkivima. Manje od 1% ukupnog magnezijuma nalazi se u krvnom serumu i ovi nivoi se drže pod strogom kontrolom od strane organizma.
Nedostatak magnezijuma u telu
Redovno nizak unos magnezijuma izaziva promene u biohemijskim putevima koji mogu povećati rizik od bolesti tokom vremena. Četiri najčešće bolesti i poremećaji su hipertenzija i kardiovaskularne bolesti, dijabetes tipa 2, osteoporoza i migrenske glavobolje.
Iako se magnezijum prirodno nalazi u raznim namirnicama i nekim obogaćenim prehrambenim proizvodima, istraživanja o ishrani pokazuju da većina stanovnika svih uzrasta iz razvijenih zemalja, jede manje od preporučenih količina. Ipak, ovi nivoi nedostatka su marginalni i nije verovatno da će izazvati simptome, a i samo telo pomaže da se očuvaju nivoi magnezijuma kada su zalihe niske, i to tako što ograničava količinu izlučenu urinom i apsorbuje više magnezijuma u crevima.
Pravi nedostatak se javlja kod dugotrajne dijete sa malo magnezijuma, malapsorpcije i velikih gubitaka usled zloupotrebe alkohola ili upotrebe lekova koji iscrpljuju magnezijum (neki diuretici, inhibitori protonske pumpe i antibiotici).
Znaci nedostatka uključuju umor, slabost, slab apetit, mučninu i povraćanje, ukočenost ili peckanje kože, grčeve u mišićima, nepravilan rad srca…
Zato obratite pažnju na svoj jelovnik i postarajte se da uključuje hranu bogatu magenzijumom – u pitanju su pšenica, spanać, kinoa, bademi, indijski oraščići i kikiriki, tamna čokolada, crni pasulj, edamame, avokado, tofu, kefir…
Kako poboljšati zdravlje stomaka pomoću magnezijuma
Kada kažemo zdravlje stomaka, odnosno creva, zapravo mislimo na dva aspekta zdravog gastrointestinalnog trakta. Prvo je zdravlje probave. Zdrav trakt znači bolje varenje, nešto što postaje sve izazovnije kako ljudi stare.
Sistem za varenje sadrži enzime koji pomažu u razgradnji hrane na hranljive čestice i otpad. Ako ti enzimi nisu prisutni u dovoljno velikim količinama ili ako bilo koji deo digestivnog sistema ne radi kako treba, to može izazvati bolesti poput sindroma iritabilnog creva i inflamatornog kolitisa.
Druga ključna funkcija creva je ta što su ona dom jako velike količine korisnih bakterija u telu, koje se nazivaju crevni mikrobiom. Zapanjujuće, ljudsko telo sadrži oko 40 triliona dobrih bakterija, od kojih se većina nalazi u dužini crevnog trakta.
Ako ova takozvana „crevna flora“ izađe iz ravnoteže, to može dovesti do niza autoimunih bolesti poput Kronove bolesti, obeležene hroničnom upalom creva.
Kako magnezijum podržava zdravlje creva?
Ranije smo spomenuli da magnezijum igra ključnu ulogu u više od 300 enzimskih procesa u telu. Ovi procesi uključuju nekoliko onih koji pomažu u razgradnji hrane koja ulazi u telo u različitim fazama varenja. To znači da nizak nivo magnezijuma može dovesti do razvoja novih problema sa varenjem ili uzrokovati pogoršanje postojećih, često genetskih, digestivnih poremećaja.
Što se tiče crevnog mikrobioma, većina ljudi shvata da je sporadično uzimanje probiotika ili fermentisane hrane koja sadrži žive kulture – siguran način da se kompletno dopuni ova masa dobrih bakterija. Ipak, važno je znati da se, pored tih dobrih navika, telu mora osigurati dovoljno hranljivih materija i minerala iz prirode. Jedna studija je otkrila da nedostatak magnezijuma može da promeni kolonije bakterija u crevima.
Ne zaboravite da se najmanje 70% imunološkog sistema nalazi u crevima, gde korisne bakterije rade na održavanju uravnoteženog okruženja i zdravlja tela iznutra ka spolja. Ako je ta ravnoteža poremećena, to može uticati na zdravlje čitavog organizma, zbog čega bi održavanje dobre funkcije varenja trebalo da bude sastavni deo vaše svakodnevne zdravstvene rutine.
Briga o crevima je jedan od najboljih načina da podržite opšte dobro svog tela. Probiotici dosta pomažu u obnavljanju crevnih mikroba i promovisanju ravnoteže creva i samog zdravlja ali, ne zaboravite i zdravu ishranu, kao i kretanje koje stimuliše creva.
